Yurt içinde veya yurt dışında yerleşik gerçek ya da tüzel kişiler lehine bir malın teslimi, bir işin yapılabilmesi ya da bir borcun vadesinde ödenmesi v.b. konularda, sözkonusu yüklenimin yerine getirilememesi halinde, belirli bir tutarın kayıtsız şartsız ödeneceğinin bir mektupla taahhüt edildiği kredi uygulamasıdır.
TEMİNAT MEKTUBU ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Teminat mektubu çeşitleri banka web sayfalarında genellikle geçici ve kesin teminat mektupları, avans teminat mektubu, gümrük idarelerine verilen mektuplar olarak sayılıyor. Bayilik ve distrübutörlük için verilen mektuplarla, çok yaygın olmasa da Kira sözleşmelerine bağlı olarak verilen teminat mektuplarıyla karşılaşılmaktadır. Kapsam olarak limit içi ve limit dışı, süre olarak da süreli veya süresiz mektup tanımları yapılmaktadır.
TEMİNAT MEKTUBU TARAFLARI KİMDİR?
Yukarıdaki tarif ve açıklamalar gösteriyor ki bankadan teminat mektubu alabilmek için öncelikle üç tarafın olması (Garanti veren – BANKA, Garantiyi alan – MUHATAP ile Eylemi garanti eden tüzel kişi– LEHTAR) gerekirken, ortada MUHATAP ile LEHTAR arasında mal, gayrimenkul, teçhizat, taahhüt, v.b. konular için imzalanmış (Veya teminat mektubuna bağlı olarak imzalanacak.) bir sözleşmenin olması gerekmektedir. Eğer LEHTAR’ın bankada yeterli kredi portföyü yoksa, kendisine teminat ve/veya kefil olarak kredi portföyünü tahsis eden bir iş adamı veya yurt dışı finans kurumundan söz edebiliriz ki buna KONTRAGAN (Kontrgaranti)veya GARANTÖR (Garanti Veren) diyoruz. İleriki satırlarda bu dördüncü taraftan özellikle yurt dışı finans kuruluşu-bankalar konusunda değineceğiz.
SİGORTALI TEMİNAT MEKTUBU NEDİR?
Gelişmiş piyasalarda verilen teminat mektuplarının ortak özelliği sigortalı olmasıdır. Mektup miktarıyla sınırlı olmak üzere zarar karşılığı MUHATAP’a ödenir ancak, LEHDAR’ın ard niyetli ve sözleşmeye aykırı bir eylemi yoksa bu meblağ kendisinden tahsil edilmez. Sorun sigorta şirketinin avukatları tarafından ödeme yapıldıktan sonra incelemeye alınır. Eğer LEHDAR kasıtlı ve suçlu bulunursa, kendisine dönülecek ve/veya uluslar arası finans piyasalarında kara listeye alınacaktır.
Doğal olarak bu mektuplar, komisyon bedelinin dışında alınan sigorta bedeli nedeniyle daha masraflıdır. Sigorta bedeli ise yapılan sözleşmenin niteliğine ve LEHDAR’ın risk durumuna göre değişebilir. Türkiye’de de Eximbank tarafından yurt dışında mütahitlik hizmetleri yapan firmalar için benzeri bir uygulama mevcut olup, mektubun bir kısmının karşılanması taahhüt edilmektedir. Ancak burada mektubun haksız yere tahsil edildiğinin ispat sorumluluğu sigortalıya (LEHDAR) yüklenmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder